Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքները:

Զեբրեր

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

Զեբրերին անվանում են նաև վագերաձիեր։ Նրանք ապրում են անապատներում, տափաստաններում, անտառներում:

Զեբրերը շատ զգույշ, արագավազ կենդանիներ են։ Սնվում են բույսերով: Ունենում են մեկ կամ երկու ձագ:

Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։ Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։

Զեբրերը վտանգի պահին հավաքվում են միասին, և երբ գիշատիչը հանդիպում է նրանց մեծ երամակին, ապագա զոհի ընտրությունը դառնում է շատ դժվար։ Գազանի աչքերը շաղվում են, և նրան թվում է, թե իր առջև մի հսկա սև ու սպիտակ կենդանի է։

Զեբրերից յուրաքանչյուրի գծերը միայն իրեն են հատուկ․ բնության մեջ չկա նույն գծերն ունեցող երկու զեբր։ Ու հենց դրանց միջոցով են ձագերը մեծ երամակի մեջ անսխալ ճանաչում իրենց մայրերին։

Առաջադրանքներ

1. Տեքստից դո´ւրս գրիր այն նախադասությունը, որտեղ նկարագրված է զեբրերի արտաքինը:
   Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։
2. Ընդգծի՛ր ճիշտ պատասխանը: Ինչպե՞ս են այլ կերպ անվանում զեբրերին.
3. ագեվազներ,
4. վագերաձիեր,
5. մամոնտներ,
6. դինոզավրեր:

• Ինչի՞ համար են զեբրերին անհրաժեշտ գծերը:
   Տեքստից դո՛ւրս գրիր այդ մասին պատմող հատվածը։
  Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։
• Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը։

• Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամ:
• Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամակ: 
• Զեբրերը ինչպե՞ս են պաշտպանվում գիշատիչներից: Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։

• Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար բարձրանում են սարերը:
• Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար առանձնանում են իրենց խմբից:
• Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար երամակ են կազմում:
• Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար տարածվում են տափաստանում:
  
  
• Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է զեբրը։ Դո´ւրս գրիր զեբրին բնութագրող կամ նկարագրող երկու բառ։
  սև ու սպիտակ
• Զեբրերի ձագերը խմբի մեջ ինչի՞ միջոցով են ճանաչում իրենց մորը: Ճիշտ պատասխանը ընդգծի´ր.
  
  
• հոտի,
• մարմնի գծերի,
• խրխնջոցի,
• աչքերի:
  
  
•  Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները.
  Մեծ-փոքր, Անսովոր-սովորական, Ճիշտ-սխալ, Դժվար-հեշտ։
• Գրի´ր տեքստում հոգնակի թվով գործածված երկու բառ:
  Գծեր գիտնականներ։
•  Ընդգծի´ր թիվ ցույց տվող բառը՝ թվականը.
  
  
• զեբր,
• գծավոր,
• երկու,
• վտանգ:

1.  Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։

«Սև», «սպիտակ»  բառերը ցույց են տալիս.

• առարկա,
• թիվ,
• հատկանիշ
• գործողություն:
•  Ընդգծի´ր բարդ բառը.
  
  
• գծավոր,
• սպիտակ,
• մազափունջ,
• զեբր:

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքը։

Կատվազգիների ընտանիքին պատկանող այս կենդանին ամենախոշոր գիշատիչներից է: Վագրի մարմնի երկարությունը հասնում է մինչև երեք մետրի, իսկ կշիռը մոտ երեք հարյուր կիլոգրամ է

Վագրն ապրում է լեռնային անտառներում: Հրաշալի որսորդ է։ Վազում է արագ և կարող է երկար հետապնդել որսին: Սակայն այդպես ավելի քիչ է պատահում։ Խորամանակ գիշատիչը մեծ մասամբ հարձակվում է թաքստոցից․ շերտավոր գունավորման շնորհիվ  թաքնվում է թփերի մեջ և նույնիսկ մոտիկից չի նկատվում: Բացի այդ՝ որսում է հիմնականում հիվանդ ու թույլ կենդանիներ։

Վագրը որսին հետապնդելիս  երկար լողում է, սակայն սիրում է նաև հենց այնպես լողալ։  

Վագրի հզոր ժանիքներ ունի, բայց անգամ թաթի մի հարվածով կարող է որսին սպանել։

Նրա ցատկերը հասնում են հինգ մետրի։

Վագրը հարձակվում է եղջերուների, վարազների, լեռնային այծերի, իսկ հնարավորության դեպքում՝ նաև ընտանի կենդանիների վրա: Եթե որս չի գտնվում, քաղցած վագրը սնվում է գորտերով, մկներով, նույնիսկ մորեխներով: Բայց կարող է նաև երկար ժամանակ դիմանալ առանց սննդի:

Մարդու վրա վագրը հարձակվում է, երբ վերջինս փորձում է բռնել կամ սպանել նրա ձագին, վիրավորում է գազանին կամ էլ խանգարում որսն ուտելուն:

Վագրը ունենում է երկուսից չորս ձագ: Ապրում է քսան և ավելի տարի:

Այժմ վագրերի թիվը խիստ կրճատվել է։ Նրանք գրանցված են Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր գրքում:

Առաջադրանքներ

Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Վագրն ապրում է.

• լեռներում,
• անտառներում,
• անապատներում,
• լեռնային անտառներում+

2․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Վագրը կշռում է.

500 կգ,

1 տոննա,

250 կգ,

300 կգ:+

     3․ Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը: Վագրը որս անելիս.

• թաքնվում է թփերի մեջ և գաղտագողի է հարձակվում,
• չի թաքնվում և գաղտագողի չի հարձակվում:+

4․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը:

Վագրերը ջրից վախենում են և երբեք ջուրը չեն մտնում։

Վագրերը ջրային կենդանիներ են և ապրում են ջրում։

Վագրը որսին հետապնդելիս  երկար լողում է, սակայն սիրում է նաև հենց այնպես լողալ։+

Վագրերը լողալ չեն սիրում և ջուրը մտնում են միայն որսին հետապնդելիս։

5․ Տեքստից դո´ւրս գրիր այն հատվածը, որտեղ գրված է, թե ինչով է սնվում վագրը, երբ որս չի գտնում։

Վագրը հարձակվում է եղջերուների, վարազների, լեռնային այծերի, իսկ հնարավորության դեպքում՝ նաև ընտանի կենդանիների վրա: Եթե որս չի գտնվում, քաղցած վագրը սնվում է գորտերով, մկներով, նույնիսկ մորեխներով: Բայց կարող է նաև երկար ժամանակ դիմանալ առանց սննդի:

6․ Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար վագրերի մասին:

Իմացա վոր վագռերի մարմնի երկարությունը հասնում է մինչև երեք մետրի, իսկ կշիռքը մոտ երեք հարյուր կիլոգրամ է։

       7․ Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները։

Արագ-Դանդաղ 

Երկար-Կարճ

Քիչ-շատ

Հիվանդ-առողջ

        8․Դո՛ւրս գրիր երկու թիվ ցույց տվող բառ՝ թվական:

Վագռեր

Թռչյուներ

         9․ Ինչպիսի՞ն է վագրը։ Գրի՛ր երկու բառ։

Խորամանակ գիշատիչ

        10․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: «հրաշալի», «թույլ» բառերը ցույց են տալիս.

թիվ,

առարկա,

գործողություն,

հատկանիշ:+

Առյուծը գիշատիչ կենդանի է: Նա ապրում է կիսաանապատներում և անապատներում:

Հասուն առյուծի մարմնի երկարությունը մոտ երկու մետր է, պոչի երկարությունը՝ մինչև մեկ մետր: Նա կշռում է երկու հարյուր հիսուն կիլոգրամ: Առյուծը գիշերային կյանք է վարում: Մսակեր է: Առյուծին համարում են անտառի արքա, ինչպես նաև գազանների արքա:  Նա վստահ է իր ուժերի վրա: Երբեք չի թաքնվում և գաղտագողի չի հարձակվում: Առյուծը ուժեղ է, ճարպիկ, համարձակ: Նա գեղեցիկ կենդանի է:

Երկար ժամանակ առյուծներն անապատների տիրակալներն են եղել: Սակայն մարդիկ հազվադեպ են կարողացել առյուծ որսալ: Պատահել է, որ առյուծը նույնիսկ գյուղեր է մտել և մարդկանց աչքի առաջ տարել ցուլ կամ կով:

Առյուծներն առաջին հերթին ոչնչացնում են հիվանդ, թույլ կենդանիներին: 

Այժմ առյուծների որսն արգելված է և հատուկ թույլտվությամբ է կարելի  որսալ միայն կենդանաբանական այգիների համար: Առյուծներ կան նաև Երևանի կենդանաբանական այգում: 

Առյուծի նորածին ձագերը՝ կորյունները, որ սովորաբար երեքն են լինում, շատ փոքր են ծնվում (մոտավորապես երեսուն սանտիմետր) ու ոչ միագույն: Նրանք մեծանալով դառնում են միագույն: Առյուծն ապրում է քսանհինգից երեսուն տարի:

Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են երկուսից ավելի արուներ (տղա) և էգեր (աղջիկ): Նրանք ամբողջ կյանքն ապրում են միասին, առանց իրարից բաժանվելու  և միասին են մեծացնում իրենց ձագերին:

Առաջադրանք

1. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Առյուծը ապրում է.
   
2. լեռներում,
3. անտառներում,
4. անապատներում, +
5. դաշտավայրերում:
   
   
6. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Առյուծը կշռում է.
   
7. 500 կգ,
8. 1 տոննա,
9. 250 կգ, +
10. 25 կգ:
    
11. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը: Առյուծը որս անելիս.
    
12. թաքնվում է և գաղտագողի հարձակվում,
13. չի թաքնվում, անմիջապես հարձակվում է:  +
    
14. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը:
    
15. Առյուծներն ապրում են միայնակ, որովհետև նրանք գազանների արքան են:
16. Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են երկուսից ավելի արուներ և էգեր: +
17. Առյուծներն ապրում են զույգով՝ մեկ արու, մեկ էգ:
18. Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են մեկ արու և շատ  էգեր:

• Ինչպիսի՞ն են առյուծի ձագերը: Տեքստից դո´ւրս գրիր այդ հատվածը:
  
• Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար առյուծների մասին:
  
  որ իրանք ապրում են խմբերով
  
• Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները. 
  տգեղ – գեղեցիկ
  ուժեղ – թույլ
  ______________
  
• Դո՛ւրս գրիր երկու թիվ ցույց տվող բառ՝ թվական:
  Հիսուն

• Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է առյուծը։ Դո´ւրս գրիր  երկու բառ։
  ՈՒժեղ
  Սիրուն
  
• Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: «Գեղեցիկ», «ուժեղ» բառերը ցույց են տալիս.
  
• Թիվ
• առարկա,

Ագռավ

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքը:

Ագռավները շատ խելացի թռչուններ են, բայց մարդիկ նրանց այդքան էլ չեն սիրում: Եվ դա իր պատճառն ունի: Այս թռչունները գողանում են մարդկանց իրերը: Կարող են նաև հարձակվել տնային կենդանիների վրա և փչացնել այգիների բերքը:

Ագռավները շատ խելացի թռչուններ են: Նրանք կարող են սնունդ ձեռք բերելու համար հետաքրքիր միջոցներ գտնել։ Օրինակ՝ ընկույզ կոտրելու համար նրանք թռչում են բարձր և այնտեղից ընկույզը գցելով գետնին՝ կոտրում, ուտում են։  Իսկ մեծ քաղաքներում ագռավները ընկույզը  նետում են խաչմերուկներում, որտեղ դրանք մեքենաների անիվներ տակ կոտրվում են: Ագռավները սպասում են կարմիր լույսին, որ մեքենաները կանգնեն, և իրենք կարողանան ընկույզն ուտել։

Ագռավները սարերում մարդկանց վրա մեծ քարեր են գլորում, որպեսզի մարդիկ հեռանան իրենց բներից:

Ագռավները կարող են բառեր ասել։ Տարբեր կռկռոցներով կարող են նաև  տեղեկացնել իրենց  ընդհանուր հավաքների, սպառնացող վտանգների կամ սննդի մասին։

Ագռավները միասեր թռչուններ են: Եվ երբ նրանք ընտրում են իրենց զույգին, ամբողջ կյանքն անցկացնում են նրա հետ, և զույգի մահից հետո նոր զույգ չեն փնտրում:

Կան նաև սպիտակ ագռավներ։ Սակայն նրանք արագ ոչնչանում են։ Սպիտակ գույնը թույլ չի տալիս ազատ և արդյունավետ որս անել կամ թաքնվել գիշատիչներից:

Առաջադրանքներ

1. Տեքստից դո´ւրս գրիր մեկ պատճառ, որի համար մարդիկ կարող են չսիրել ագռավներին:

 Այդ թռչունները գողանում են մարդկանց իրերը:

• Տեքստից դո´ւրս գրիր ագռավի՝ ընկույզ կոտրելու մեկ օրինակ:

ընկույզ կոտրելու համար նրանք թռչում են ++բարձր++ և այնտեղից ընկույզը գցելով գետնին՝ կոտրում, ուտում են։

• Տեքստից դո՛ւրս գրիր՝ ի՞նչ են անում ագռավները, երբ սարերում մարդիկ մոտենում են նրանց բներին:

Ագռավները սարերում մարդկանց վրա մեծ քարեր են գլորում, որպեսզի մարդիկ հեռանան իրենց բներից:

• Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը։
• Ագռավներն իրենց զույգի մահից հետո նոր զույգ են ընտրում,
• Ագռավներն իրենց ընկերոջ մահից հետո նոր զույգ չեն ընտրում։+++
• Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։
• Սպիտակ ագռավները ոչնչանում են, որովհետև մարդիկ նրանց որսում են:
• Սպիտակ ագռավները ժամանակի ընթացքում սևանում են:
• Սպիտակ ագռավները ոչնչանում են, որովհետև գույնի պատճառով չեն կարողանում թաքնվել թշնամիներից:+++
• Սպիտակ ագռավներ չեն լինում:
• Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար ագռավների մասին: 

Որ իրեք շատ խելացիյեն

• Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները։

շատ- քիչ

բարձր- ցածր

մեծ- փոքր

արագ- դանդաղ

• Գրի´ր տեքստում հոգնակի թվով գործածված 2 բառ:

ագռավներ

թռչուններ

• Ըստ տեքստի՝ ագռավներն ինչպիսի՞ն են: Գրի՛ր 2 բառ։

Խելացի և չար

1. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։ «Թռչել», «ուտել» բառերը ցույց են տալիս.
2. առարկա,
3. թիվ,
4. հատկանիշ
5. գործողություն:+++

Once upon a time tliere was a duck who lived in
Africa. She was an English duck and her name was
Miranda.1
Her one wish was to come to England and play with
the girls and boys who lived there. So she said good-bye
to all her friends: to the lions and tigers and monkeys but
not to the crocodiles. She hated crocodiles. She felt sad to
leave her friends, but she flew away bravely. For miles 2
there was nothing but forest; then she saw the sea.
Then she came to Italy. She could see children at the
sea-side, they were playing with the sand. The mothers and
fathers were sitting and doing nothing at all, and Miranda
thought it was so silly. Then she came to some mountains

and had to fly high to get over them. The air grew colder
and colder; snow began to fall. She heard the sound o!
singing. It was coming nearer and nearer and Miranda
recognized a popular French song.
Out of the mist flew a whole flock of French swallows,
it was flying south to Italy. As they passed they ah
dipped their wings in s a lu te .1 And M iranda dipped hers.
She was getting very tired and hungry. The snow fell
faster and faster. She couldn’t see a yard 2 in front of her
and flew on blinded by the snow, frozen with the cold.
And all the time she thought of summer days on English
ponds and of the children she was going to meet and play
with. Her beak was always pointing towards London. She
flew on for hours like this. The wind and the snow suddenly ceased. Above her she could see the stars, and
below the bright lights of a big town. It was London.
She flew down and landed on a pond near an*lnn.
There was a little island in the middle of the pond, wilii․

an empty nest on it, just as i f 3 it was made for her. She
was pleased. She ate some pond grass and got in the nesl
and was just going to sleep when she heard someone
shouting, “Miranda Duck! Miranda Duck!”
“Неге I am!” she said, and jum ping out of the nest
she swam to the bank of the pond, and there was a messenger boy. “Telegram for you,” said the boy, “sign here,
please!” Miranda signed. Then /with the telegram in her
beak she swam back to her nest.
Oh! she was happy. She opened it. It was from the
girls and boys in Africa, and in it was written:

Miranda, Miranda, Miranda Duck,
Here is a m essage to wish you good luck;
From the children of Africa, oh Ducky dear, do
Look after yourself, 4 we’re thinking of you. V
The lights went out at the inn across the road. She
could hear the people saying good night to each other.
Then all was quiet. She put the telegram under one wing
and her head under the other, and went to sleep.

Թարքմանություն

Մի ժամանակ տլիերը մի բադ էր, ով ապրում էր այնտեղ
Աֆրիկա. Նա անգլիական բադ էր, և նրա անունն էր
Միրանդա.1
Նրա ցանկություններից մեկն էր գալ Անգլիա և խաղալ նրա հետ
այնտեղ ապրող աղջիկներն ու տղաները։ Այսպիսով, նա հրաժեշտ տվեց
իր բոլոր ընկերներին՝ առյուծներին, վագրերին և կապիկներին, բայց
ոչ կոկորդիլոսներին: Նա ատում էր կոկորդիլոսներին: Նա տխուր զգաց
թողեց ընկերներին, բայց նա խիզախորեն թռավ: մղոն 2
անտառից բացի ոչինչ չկար. հետո նա տեսավ ծովը:
Հետո նա եկավ Իտալիա։ Նա կարող էր երեխաներին տեսնել
ծովեզերք, նրանք խաղում էին ավազի հետ։ Մայրերն ու
հայրերը նստած էին և ընդհանրապես ոչինչ չէին անում, իսկ Միրանդան
մտածեց, որ դա այնքան հիմար է: Հետո նա եկավ որոշ լեռներ և ստիպված եղավ բարձր թռչել նրանց վրայով անցնելու համար: Օդը ցրտեց
և ավելի սառը; ձյունը սկսեց տեղալ. Նա լսեց ձայնը o!
երգում. Այն ավելի ու ավելի էր մոտենում, և Միրանդան
ճանաչեց ֆրանսիական հայտնի երգ:
Մշուշից դուրս թռավ ֆրանսիական ծիծեռնակների մի ամբողջ երամ,
այն թռչում էր հարավ՝ Իտալիա: Երբ նրանք անցան, նրանք ախ
թաթախեց նրանց թեւերը ս ա լու տեի մեջ։1 Եվ Մ Իրանդան թաթախեց իր թևերը։
Նա շատ էր հոգնում ու քաղցած։ Ձյունը տեղաց
ավելի ու ավելի արագ: Նա չէր կարող տեսնել իր դիմաց 2 բակ
և թռավ ձյունից կուրացած, ցրտից սառած:
Եվ ամբողջ ժամանակ նա մտածում էր ամառային օրերի մասին անգլերենով
լճակներ և այն երեխաներից, որոնց նա պատրաստվում էր հանդիպել և խաղալ
հետ։ Նրա կտուցը միշտ ուղղված էր դեպի Լոնդոն։ Նա
թռավ այսպես ժամերով. Քամին ու ձյունը հանկարծ դադարեցին։ Նրա վերևում նա կարող էր տեսնել աստղերը, և
մի մեծ քաղաքի վառ լույսերի տակ: Լոնդոնն էր։
Նա թռավ ցած և վայրէջք կատարեց an*lnn-ի մոտ գտնվող լճակի վրա:
Լճակի մեջտեղում մի փոքրիկ կղզի կար՝ Վիլի․մի դատարկ բույն դրա վրա, ճիշտ այնպես, ինչպես ես ֆ 3 այն ստեղծվել է նրա համար: Նա
գոհ էր. Նա մի քիչ լճակի խոտ կերավ և մտավ նիսլը
և նոր էր պատրաստվում քնել, երբ լսեց ինչ-որ մեկին
բղավելով. «Miranda Duck! Միրանդա Դաք»:
«Չէ՞ որ ես եմ»: ասաց նա և թռավ բնից
նա լողալով հասավ լճակի ափին, և այնտեղ մի սուրհանդակ տղա կար: «Հեռագիր քեզ համար», - ասաց տղան, - ստորագրիր այստեղ,
խնդրում եմ» Միրանդան ստորագրել է. Այնուհետև / հեռագրով նրա մեջ
կտուցը նա լողալով վերադարձավ դեպի իր բույնը:
Օ՜ նա երջանիկ էր: Նա բացեց այն: -ից էր
աղջիկներ և տղաներ Աֆրիկայում, և դրանում գրված էր.Միրանդա, Միրանդա, Միրանդա Բադ,
Ահա ձեզ հաջողություն մաղթելու մի ուղերձ.
Աֆրիկայի երեխաներից, այ Դակի ջան, արա
Հոգ տանել ձեր մասին, 4 մենք մտածում ենք ձեր մասին: Վ
Ճանապարհի դիմացի պանդոկում լույսերը մարեցին։ Նա
կարող էր լսել, թե ինչպես են մարդիկ բարի գիշեր ասում միմյանց:
Հետո ամեն ինչ լռեց: Նա հեռագիրը դրեց մեկ թևի տակ
իսկ նրա գլուխը մյուսի տակ, և գնաց քնելու։

Ես այսօր ձեզ կպատմեմ թե ինչպես մենք մեր ջոկատով ճամփորդեցինք, Թեղենյանց վանք։ Սկզբում մենք դասարանում հավաքվեցինք եկավ ընկեր Սեդան, դուրս եկան դպրոցինց հասանք մեր ավտոբուս նստեցինք, ընկեր Սեդան մեզ հարցեր տվեց Թեղենյանց վանքի մասին իսկ երբ որ մենք հասանք սկսեցինք հաղթահարել բարձրունքը։ Նստեցինք նախաճաշեցինք, երբ մեր ուտելիքը ավարտեցինք շարունակեցին հաղթհարել բարձրունքը։ Բարձրունքը հաղթահարեցին հասանք եկեղեցի սկսեցինք հոգևոր երգեր երգել։ Դուրս եկանք եկեղցուց և շրջան կազմեցինք սկսեցինք պարել և երգել Կոմիտասյան երգեր, դա վերջը չէր այդ օրը մեր Հայկի ծննդյան օրներ, շնորհավորեցինք և գեղեցիք բաներ մաղթեցինք։ Հավես խաղեր խաղացին բատմինտոն, պարան, գնդակ։ Նստեցինք ավտոբուս երգեր երգեցինք և հասանք դպրոց, շնորհակալություն այս լավ օրը մեզ հետ անցկացնելու համար ընկեր Սեդային և ընկեր Աչերին։

Բարձունքի հաղթահարում. Թեղենյաց վանք

Հնավայրի հնագույն կառույցը եղել է 6-7-րդ դարերով թվագրվող փոքր խաչաձև, եռախորան կենտրոնագմբեթ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որի հիմնային մասերը հայտնաբերվել են պեղումներով։ Այդ շինությունից մոտ 30 մ արևելք գտնվող կենտրոնագմբեթ Կաթողիկե եկեղեցին կառուցվել է 11-րդ դարի առաջին կեսին։ Այն զույգ որմնամույթերով գմբեթավոր դահլիճ է, որի ճակատները մշակված են հայկական խորշերով։ Գեղեցկությամբ առանձնանում է Ավագ խորանի ճակատամասը, որի մակերեսին երկրաչափական, բուսական և կենդանական թեմաներով հարթաքանդակներ են։ Գեղարվեստական արժեք է ներկայացնում կենտրոնական սալաքարի վրա փորագրված սիրամարգի հարթաքանդակը՝ բացված պոչով, կիսաբաց թևերով, գլուխն աջ թեքած։ Պատկերը ներկալված է բազմաժապավեն շրջագծի մեջ։ 1207 թ.-ին իշխան Վահրամ Չավուշը Կաթողիկե եկեղեցուն կից կառուցել է քառասյուն, բրգաձև երդիկով գավիթ, որի շարվածքի սև և կարմիր տուֆի համադրությունը ներսում բազմագունություն է մտցրել։ Կաթողիկե եկեղեցուն հարավից կից է գրատունը՝ արևելյան կողմում գրիչների համար նախատեսված չորս խցերով, իսկ գավթին հյուսիսից կից է քառասյուն մի շինություն, որը ենթադրաբար ծառայել է որպես մատենադարան։ Վանական համալիրի հյուսիսարևմտյան կողմում առանձին կանգնած է ուղղանկյուն, թաղածածկ սեղանատան հյուսիսային պատը (13-րդ դար)։ Համալիրի արևմտյան կողմում գտնվում է վանքի գերեզմանատունը։ 1827 թ.-ին Թեղենյաց վանքը հիմնովին ավերվել է երկրաշարժից։ 1979 թ-ին հնագետ Գագիկ Սարգսյանի ղեկավարությամբ սկսվել ու հետագա տարիներին պեղվել է վանքի տարածքը։ Այդ պեղումներով են բացվել հողածածկ Կաթողիկե եկեղեցին, գրատունը, մատենադարանը, փոքր եկեղեցին։