Հավասար  հայտարար  ունեցող  կոտորակներից  մեծ  է  այն  կոտորակը, որի  համարիչը  ավելի  մեծ է։

Օրինակ՝   :

Հավասար  համարիչ  ունեցող կոտորակներից  մեծ է այն կոտորակը, որի հայտարարը  ավելի փոքր է։

Օրինակ՝  

Առաջադրանքներ

• Համեմատիր՝

• Համեմատիր՝

• Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով

• Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով

• Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով․

• Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով․

• Համեմատեք կոտորակները

 >

 >

 <

 >

 >

 <

Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս

• կանոնավոր կոտորակ

• անկանոն  կոտորակ

Խնդիր․

 Կարենի մտապահած թիվը 2870 թվի 1/7 մասն է։ Նարեկի մտապահած թիվը 6 անգամ մեծ է 208-ից։ Հաշվիր նրանց մտապահած թվերի գումարը։

2870:7×1=410
208 x 6 = 1248
410 + 1248 = 1658

• Արտահայտիր կիլոգրամներով.
• Արտահայտիր կիլոգրամներով.

Օրինակ՝ 

1 տ=1000 կգ,  1000:10·6=600

= 120

 = 140

 = 750

=800

Միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա: Երեկ ինձ տարան ծանոթացնելու դրանցից մեկի հետ: Ես սկսեցի թվաբանական հասարակ հարցերից:
_ Ինչքա՞ն կլինի երկու անգամ երկու:
_ Երկո՜ւ,- պատասխանեց արձագանքը՝ պատասխանելուց առաջ նույնիսկ չմտածեց:
_ Ինչքա՞ն կլինի երեք անգամ երեք:
_ Երե՜ք,-ուրախ բացականչեց հիմար արձագանքը:
Պարզ էր, որ թվաբանությունից բան չի հասկանում: Ես էլ որոշեցի նրան հնարավորություն տալ, որ ուղղի իր սխալը, ասացի.
_ Լսի՛ր հարցը և մինչև պատասխանելը կարգին մտածի՛ր:
_ Ո՞ր ն է մեծ ՝ Հռոմը, թե՞ Կոմո լիճը:
_ Լի՜ճը,- պատասխանեց արձագանքը:
_ Դե լավ, հանգիստ թողնենք աշխարհագրությունը: Անցնենք պատմությանը:
_ Ո՞վ է հիմնադրել Հռոմը՝ Ռոմո՞ւլը, թե՞ Կեսարը:
_ Կեսա՜րը,- բղավեց արձագանքը:
Այստեղ ես շատ բարկացա և որոշեցի վերջին հարցը տալ նրան:
_ Մեզանից ո՞վ ավելի քիչ բան գիտի՝ ե՞ս, թե՞ դու:
_ Դո՜ւ,-հանգիստ պատասխանեց արձագանքը:
Չէ՜, միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա: 

Առաջադրանքներ

• Ընկերոջդ հետ դերերով կարդա՛ հեքիաթը։
• Բացատրական բառարանից օգտվելով, բացատրի՛ր հետևյալ բառերը։

գովաբանել-գովել

բարկանալ-Զայրանալ

հիմնադրել-կազմակերպել

• Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները։
• Հասարակ-հատուկ,
• Հիմար-գիտուն,
• Մեծ-փոքր,
• Հանգիստ-անհանգիստ,
• Վերջին-առաջին
• Հեքիաթից դո՛ւրս գրի՛ր հինգ հարցական նախադասություն։
• Ինչքա՞ն կլինի երեք անգամ երեք:
• Մեզանից ո՞վ ավելի քիչ բան գիտի՝ ե՞ս, թե՞ դու:
• Ինչքա՞ն կլինի երկու անգամ երկու:
• Գրի՛ր զվարճալի երկխոսություն արձագանքի հետ և վերնագրիր այն։
• -Բարև, Արձագանք
• -Բար՜և
• -Ոնց ես
• -լա՜վ
• -Ինչ ես անում
• -Քո հե՜տ եմ խոսում
• -Լավ դե ցտեսություն
• -Ցտսություն
• Նկարի՛ր քո պատկերացրած արձագանքին։

Երկխոսությունդ կամ պատումդ ձայնագրի՛ր։

Հավասար  հայտարար  ունեցող  կոտորակներից  մեծ  է  այն  կոտորակը, որի  համարիչը  ավելի  մեծ է։

Օրինակ՝   :

Հավասար  համարիչ  ունեցող կոտորակներից  մեծ է այն կոտորակը, որի հայտարարը  ավելի փոքր է։

Օրինակ՝  

Առաջադրանքներ

• Համեմատիր՝

• Համեմատիր՝

• Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով

• Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով

• Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով․

• Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով․

• Համեմատեք կոտորակները

 >

 >

 <

 >

 >

 <

Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս

• կանոնավոր կոտորակ

• անկանոն  կոտորակ

Խնդիր․

Անին մտապահած թիվը 2560 թվի 1/5 մասն է։ Նարեկի մտապահած թիվը 3 անգամ մեծ է 506-ից։ Հաշվիր նրանց մտապահած թվերի գումարը։

2560:5×1=512
3×506=1518
512+1518=2030

• Արտահայտիր գրամներով.

Օրինակ՝ 

1 կգ=1000 գ,  1000:10·6=600

=1000:20×7=350գ

=1000:5×3=600գ

=1000:25×13=520գ

Напиши текст. Поставь слова в нужную форму.
У меня жила черепаха. Звали её Пашкой. Пашка была очень любопытной и выносливой. Однажды с (она) произошло одно неприятное приключение. Мы выпустили (она) на балкон. Все занялись своими делами, а о Пашке забыли. Через некоторое время я посмотрел на улицу и увидел, что Пашка ползёт по газону. Я к (она) подбежал. Она ползла по траве,
панцирь её треснул. Скоро панцирь сросся. Мы очень любим Пашку!

Прочитай текст. Выпиши все местоимения.
Мы с Мишкой так заигрались в хоккей, что совсем забыли про школу, и когда спросили, который час, то узнали, что уже ровно два. Мы же в школу свою опоздали! Я подхватил свой портфель, и мы полетели, как молнии. Но очень скоро устали и пошли шагом. Надо было придумать уважительную причину. Сначала мы хотели сказать, что у нас заболели зубы и мы ходили их вырывать. Но Мишка сказал, что так не бывает, чтобы у обоих сразу заболели.
Мы, свою, я свой, нас, их, обоих,

Какой? какая? какое? какие? чей?
Например: какой? новый, маленький
какая? новая, маленькая
какое? новое, маленькое
какие? новые, маленькие
чей? львиный

Поставь вопросы к словам. Например: хороший день (какой?)
Хороший день(какой?), добрый мальчик (какой?), весёлый человек (какой?), мамин костюм(чей?), папина книга(чья?), осенний день (какой?), деревянный дом (какой?), школьное здание (какое?).

Отгадай загадку. Напиши отгадку. Проверь написание пропущенных букв.
Игривый, шоловливый,
болтливый, говорливый,
в голубенькой рубашке
бежит по дну овражка.

(Ручей)

Կոտորակների  համեմատումը

Հավասար  հայտարար  ունեցող  կոտորակներից  մեծ  է  այն  կոտորակը, որի  համարիչը  ավելի  մեծ է։

Օրինակ՝   :

Հավասար  համարիչ  ունեցող կոտորակներից  մեծ է այն կոտորակը, որի հայտարարը  ավելի փոքր է։

Օրինակ՝  

Առաջադրանքներ

• Համեմատիր՝

• Համեմատիր՝

• Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով

Աճման կարգով

• Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով

Նվազման կարգով

• Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով․

Աճման կարգով

• Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով․

Նվազման կարգով

• Համեմատեք կոտորակները

 >

 >

 <

 >

 >

 <

Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս

• կանոնավոր կոտորակ

• անկանոն  կոտորակ

Խնդիր․

Արամի մտապահած թիվը 2418 թվի 1/6 մասն է։ Նարեի մտապահած թիվը 6 անգամ մեծ է 409-ից։ Հաշվիր նրանց մտապահած թվերի գումարը։

2418:6х=406

409х6=2454

2454=403=2857

• Արտահայտիր մետրով.

Օրինակ՝ 

1 կմ=1000 մ,  1000:10·6=600

13-րդ դարի վերջին Ստեփանոս արք․ Օրբելյանը Արատեսի վանքը իր կալվածքներով հանձնել է Նորավանքին՝ որպես ամառանոց, իսկ 1301 թվականին վանքին է նվիրել Գեղարքունիք գավառի ութ գյուղ։ Վանքում 1303 թվականին գրիչ Խաչատուր Երզնկացին Ստեփանոս արք. Օրբելյանի պատվերով ընդօրինակել է Գրիգոր Նյուսացու«Մեկնութիւն ժողովողին» աշխատությունը։ Վանքի տարածքում կան 10–17-րդ դարի խաչքարեր և տապանաքարեր։

Եկեղեցին գտնվում է Եղեգիս գյուղի արևելյան եզրին։ Այն կառուցվել է 14-րդ դարում 1303 թվականին իշխան Տարսայիճ Օրբելյանի թոռան՝ Ստեփանոս Տարսայիճ եպիսկոպոսի կողմից։ Այդ ժամանակ Հայաստանը հեծում էր մոնղոլներ լծի տակ: Նրանց պահանջով հայոց իշխանները պետք է մարտնչեին  և դավադիր թուրքական ցեղերի դեմ, որոնք մրցակցում էին թագավորության հարուստ հողերի համար։ Ուսումնասիրողները կարծում են, որ այն զինվորակաների եկեղեցի է եղել։ Եկեղեցին այսօր գտնվում է կանգուն վիճակում։

Ջ․ Ռոդարի

Տեքստային աշխատանք

Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել:  Ճամփորդեց-ճամփորդեց, մի օր էլ հայտնվեց այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Տներն այդ երկրում կառուցված  էին առանց սուր անկյունների, նրանք կլոր էին:  Շենքերի տանիքներն էլ էին կլոր: Ճանապարհի կո□քին, որտեղով քայլում էր Ջովանինոն, թփերի ու վարդերի պուրակ կար: Ջովանինոն  որոշեց մի վար□ քաղել և զարդարել իր   բաճկոնը: Նա   զգուշությամբ ուզում էր պոկել վարդը, որպեսզի մատը չծակի, բայց տեսավ, որ վարդը փուշ չունի, ուրեմն՝  իր մատը չի ծակի:  Այդ ժամանակ թփերի ետևից հայտնվեց քաղաքային պարեկը և ժպտալով հարցրեց Ջովանինոյին.

-Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի  կարելի վարդ քաղել:

-Ներեցեք ինձ … ես չմտածեցի,  որ…

-Այդ դեպքում Դուք պետք է վճարեք տուգանքի կեսը,- ասաց պարեկը և սկսեց գրել անդորրագիրը:
Ջովանինոն  հանկարծ նկատեց, որ պարեկի գրիչը սուր չէ, և խնդրեց ցույց տալ այն:

— Խնդրեմ ,- ասաց պարեկը և մեկնեց գրիչը:

Գրիչը, ինչպես նաև պարեկի  թուրը , ամենևին սուր չէին , դրանք բութ էին բութ:

— Սա ի՞նչ երկիր է, այստեղ ամեն ինչ տար□րինակ է:

Այստեղ ոչ մի սուր բան չկա,- բացատրեց պարեկը:

-Իսկ մե՞խը,- հարցրեց Ջովանինոն,- չէ ՞ որ այն պետք է սուր լինի:

-Մենք մեխ չենք օգտագործում: Մեխի փոխարեն սոսինձ ենք օգտագործում:  Իսկ հիմա բարի եղեք ինձ երկու անգամ ապտակել:

Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց.

-Ո՛չ, ո՛չ, ի՞նչ եք ասում, ես չեմ ուզում հայտնվել բանտում, եթե այդպես է, ես պատրաստ  եմ  երկու ապտակ ստանալ:

-Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված. լրիվ տուգանքը՝ չորս ապտակ, կեսը՝ երկու,- պատասխանեց պարեկը:

-Երկու ապտակ պարեկի՞ն:

-Այո՛:

-Բայց դա իրավացի չէ, այդպես չի կարելի:

-Իհարկե արդարացի չէ. այդպես չի՛ կարելի :

-Իհարկե արդարացի չէ, և որպեսզի այդպես չլինի, ոչ ոք օրենքը չի խախտում: Դե,  ես սպասում եմ. տվեք ինձ երկու ապտակ և մյուս ան□ամ ավելի զգույշ եղեք:

-Բայց ես չեմ ուզում ձեզ ապտակել:

-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ձեզ առաջարկել լքել մեր երկիրը:

Եվ Ջովանին ստիպված եղավ հեռանալ այն երկրից, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Բայց նա երազում էր վերադառնալ այնտեղ և ապրել ամենաօրինակելի օրենքներով և ամենադաստիարակված մարդկանց հետ:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   կողքին, վարդ տարօրինակ, աննման
2. Փուշ բառի ուղիղ և փոխաբերական իմաստներով կազմի՛ր մեկական նախադասություն:
   փուշին չիկարելի կպնել: Մեծի լսողի ոտքը փուշ չի մտնի:
3. Ի՞նչ է նշանակում պուրակ բառը.
   ա/բանջարանոց

բ/արտ

գ/զբոսայգի +

դ/ծաղկի խանութ

• Տեքսից դուրս գրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով ըստ կազմության դրանց տեսակը:
  մատ-պարզ, գրիչ-ածանց, լքել-պարզ
• Տեքստում ընդգծված նախադասությունից առանձին սյունակներով դուրս գրի՛ր երկու գոյական, մեկ ածական, մեկ բայ:
  Տներն այդ երկրում կառուցված  էին առանց սուր անկյունների, նրանք կլոր էին
  տներ-գոյական
  կլոր-գոյական
  սուր-ածական
  կարռուցել-բայ

• Կազմի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
• ա/ճամփորդեց-ճամփորդել
• բ/պետք է վճարեք-վճարել
• գ/ասաց-ասել
• դ/երազում էր-երազել

• Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:
  Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել:
• Լրացրո՛ւ  առած-ասացվածքները՝ օգտվելով տրված բառերից.

ա/Ինձ համար արա, քեզ համար սովորիր, 
բ/Խաչն իմն է,զորությունը ես գիտեմ:
գ/Փողոցում գտաց փողոցում էլ կկորցնես:
դ/այսօրվա գործը վաղվան չեն թողնի:

զորությունը, սովորիր, գտածը, այսօրվա

• Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն:
• Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
  Հողից վերև՝
  Փոքրիկ արև,
  Վրան՝ հազար
  Սերմ ու տերև:
• Արևածաղիկ
                                   
• Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
  Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց:
• Ինչպիսի՞ երկրում էր հայտնվել Ջովանինոն:
  Ջովանինոն հայտնվել էր այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար:
• Ինչո՞ւ էր ստիպված Ջովանինոն լքել այդ երկիրը.
  ա/որովհետև վճարել էր տուգանքը
  բ/որովհետև պարեկը արդարացի էր
  գ/որովհետև խախտեց այդ երկրի օրենքը
  դ/որովհետև միամիտ էր
• Կուզեի՞ր Ջովանինոյին հետ գնալ այդ երկիր:
  ոչ

Առաջադրանքները՝ Ն․ Նիկողոսյանի

Արտաշեսն ու Տիգրանը հայ ժողովրդի սիրելի արքաներն են, նրա պաշտելի հերոսները։ Նրանց համար ամենակարևորը հայրենիքի հզորացումն ու բարգավաճումն էր։ Հայոց քաջարի արքաների մասին ստեղծված զրույցները, առասպելները հարյուրամյակներ են ապրել ու գրի առնվել մեր պատմիչների կողմից/ «Արտաշես և Արտավազդ», «Արտաշես և Սաթենիկ»/: Այսօր էլ, ավելի քան երկու հազար տարի հետո, հայ մարդիկ իրենց զավակներին կոչում են Արտաշես ու Տիգրան անուններով։

Արտաշես Առաջին /թագավորել է Քրիստոսից առաջ/

Արտաշես I-ը Արտաշեսյան արքայատոհմի հիմնադիրն է։ Արտաշես արքան ստեղծեց հզոր բանակ: Նրա թագավորության ժամանակ մեր երկրում շատ նշանավոր գործեր կատարվեցին։ Հզորացավ բանակը, բազմամարդ դարձավ երկիրը: Նրա օրոք Հայոց աշխարհում, ըստ Մովսես Խորենացու` «անմշակ հող չմնաց»։ Արաքսի ափին հայոց արքան հիմնադրում է նոր մայրաքաղաք, որը նրա անունով կոչվեց Արտաշատ։

Տիգրան II Մեծ (Ք. ա. 95-55թթ.)

Տիգրան Մեծի անունը հայտնի է յուրաքանչյուր հայի։ Տիգրանը գահ բարձրացավ շատ դժվար պայմաններում, այդ ժամանակ Հայաստանը գտնվում էր երկու խոշոր թշնամիների ՝ Հռոմի և Պարթևստանի/ պարսիկների նախնիները, այժմյան Իրան/ իշխանության տակ: Երկիրը փրկվեց, երբ գահի բարձրացավ Տիգրանը, իր հոր մահից հետո: Տիգրան աշխարհակալ կամ ՏԻգրան Մեծ, այսպես են ճանաչում այս արքային քանի որ նրա գահակալության ժամանակ պատմական Հայաստանի սահմանները ձգվում են Միջերկրական ծովից մինչև Սև և Կասպից ծովերը[1]։

Տիգրան Մեծը օրոք կառուցվեց նոր մայրաքաղաք, որը կոչվեց իր անունով՝ Տիգրանակերտ: Տիգրանակերտն ուներ 25 մետր բարձրությամբ պա­րիսպներ, որոնց ներսում տարբեր շինություններ կային։ Քաղաքի արվարձանում Տիգրանի պալատն էր:

Օտարերկրյա պատմիչները գրել են, որ Տիգրանը պատերազմասեր արքա չէր, նա միայն ուզում էր իր երկիրը հզորացնել ու պահպանել տարածքները: Տիգրանի ժամանակ՝ Մեծ Հայքը/Հայաստանը/ տարածքի խոշոր պետություններից էր: Տիգրան Մեծը կառավարել է 40 տարի: